همه‌چیز درباره
اختلال کم توجهی بیش‌فعالی(ADHD)
اختلال کم توجهی بیش‌فعالی نوعی اختلال عصبی تکاملی است. بیماری که رشد و عملکرد سیستم عصبی در آن متفاوت است. افراد مبتلا به اختلال کم توجهی بیش‌فعالی در توجه کردن و کنترل بر‌انگیزش خود مشکل دارند.
خطرهای خاص اختلال کم توجهی بیش‌فعالی
اختلال کم توجهی بیش‌فعالی رایجترین اختلال عصبی تکاملی در کودکان است و تا ۷ درصد از تمام کودکان مدرسهای را تحت‌تاثیر قرار میدهد. اختلال کم توجهی بیش‌فعالی معمولاً قبل از ۷ سالگی شروع میشود. هرچند، برخی علائم تا بزرگ شدن کودک و مواجه شدن با موقعیت‌های علمی و اجتماعی چالش برانگیز قابل تشخیص نیستند. کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی بیش‌فعالی در معرض برخی خطرهای خاص هستند:
- اختلال در یادگیری
- افسردگی
- اختلال اضطراب
- چه نوع تکانی را دیدید؟ ( حرکات پرشی، انقباض ناگهانی، اسپاسم)
اختلال کم توجهی بیش‌فعالی در بزرگسالان
بزرگسالان مبتلا به اختلال کم توجهی بیش‌فعالی در معرض خطر بیشتری از چالش‌های سلامت ذهنی همانند آموزش، شغل و روابط که زندگی را تحت‌تاثیر قرار میدهند، هستند. به همین علت تشخیص و درمان زود‌هنگام بسیار اهمیت دارد.
دیابت نوع دو
لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است
اسهال
لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است
تالاسمی
لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است
علت اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی
درحالیکه تحقیقات یک دلیل مشخص نیافتند ولی مطالعات زیادی نشان میدهند که اختلال کم توجهی بیش‌فعالی از خانواده‌ها سرچشمه میگیرد. دیگر احتمالات عوامل خطر مورد بحث شامل موارد روبه‌رو است.
برخلاف چیزی که اغلب مردم فکر میکنند مدرکی وجود ندارد که نشان دهد خوردن زیاد قند، مصرف برخی مواد غذایی افزودنی، تماشای زیاد تلویزیون یا رشد در خانه‌ای آشفته سبب اختلال کم توجهی بیش‌فعالی میشود.
آسیب مغزی تکانشی
زایمان زودرس
مصرف الکل و دخانیات در طول بارداری
قرار گرفتن در معرض سرب در سن کم
وزن کم هنگام تولد
انواع اختلال کم توجهی بیش‌فعالی
کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی بیش‌فعالی در توجه کردن مشکل دارند مخصوصا زمانی که قرار است برای مدت طولانی روی یک چیز تمرکز کنند. مانند کلاس درسی یا انجام دادن تکالیف مدرسه.
برخی کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی بیش‌فعالی ممکن است بتوانند با حداقل درمان عملکرد نسبتاً خوبی داشته باشند درحالیکه، ممکن است دیگران نیاز به مراقبت‌های بیشتر برای مدیریت علائم داشته باشند.
کودکانی که به این نوع اختلال کم توجهی بیش‌فعالی مبتلا هستند ( بیشتر در پسران جوان رایج است) معمولا پرتحرک هستند و نمی توانند در یک جا بنشینند. ممکن است بیقراری کنند، زیاد صحبت کنند، اشیا را از دست مردم بگیرند و وسط صحبت دیگران بپرند. این نوع افراد اغلب بی‌صبر هستند و زخم‌های بیشتری به علت رفتارهای تکانشی نسبت به دیگران کودکان دارند. بیش‌فعالی با افزایش سن کاهش مییابد در حالی که تکانشگری و کم توجهی میتواند تا بزرگسالی ادامه داشته باشد.
کودک مبتلا به این نوع اختلال کم توجهی بیش‌فعالی از هر دو نوع رفتارهای تکانشگری، بیش‌فعالی، بی توجهی و پریشانی رنج میبرند. رایجترین نوع اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی این نوع است.
پسران تقریباً ۳ برابر بیشتر در معرض اختلال کم توجهی بیش‌فعالی هستند. پسران جوان علائم بیش‌فعالی را نشان میدهند و در نتیجه در آنها اختلال کم توجهی بیش‌فعالی زودتر از دختران تشخیص داده می شود.
دختران مبتلا به اختلال کم توجهی بیش‌فعالی به احتمال زیاد بی توجه و حواس‌پرت هستند. به علت اینکه این شکل از اختلال کم توجهی بیش‌فعالی کمتر مخرب است در بیشتر موارد تا دوران راهنمایی یا دبیرستان تشخیص داده نمیشود و نیاز به درمان ندارد.
علائم اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی
علائم اختلال کم توجهی بیش‌فعالی به ۳ دسته تقسیم میشود:
بی‌توجهی
- توجه کوتاه مدت نسبت به سن آنها
- اشتباهات بی‌دقت رایج
- مشکل در گوش دادن یا پیروی از دستور‌العمل‌ها
- مشکل در برنامه‌ریزی فعالیت‌ها
- فراموش کردن و گم کردن اشیا به‌طور مکرر
- پریشانی به آسانی
- فراموشکاری و مهارت‌های کم یادگیری نسبت به سن خود
تکانشگری
- عادت به قطع کردن صحبت دیگران
- مشکل ایستادن در نوبت مدرسه یا در جمع دوستان
- تمایل به پاسخ دادن سریع به جای انتظار به فراخوانی
- تمایل به رفتارهای خطرناک و اغلب بدون فکر قبلی
بیش‌فعالی
- نیاز دائمی به دویدن یا بالا رفتن از جایی، اغلب بدون مقصد مشخص
- زمانی که مجبور به نشستن در جایی هستند بیقراری میکنند یا تکان می‌خورند
- پریدن از وظیفه‌ای به وظیفه‌ی دیگر بدون اتمام کار اول
تشخیص اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی
هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص اختلال کم توجهی بیش‌فعالی وجود ندارد. زیرا علائم آن شبیه بسیاری از دیگر بیماریها است مانند: اختلال اضطراب، افسردگی و ناتوانی‌های جدی در یادگیری. معمولا پزشک یک سری آزمایشات فیزیکی، عصبی و روانی را برای رد دیگر بیماریها تجویز میکند.
آزمایش‌های روانشناسی نیز برای شناسایی بیماری‌هایی که به همراه اختلال کم توجهی بیش‌فعالی بروز مییابند، مثل اختلالات یادگیری و اختلالات مربوط به سلامت روان تجویز میشوند.
درمان اختلال کم توجهی بیش‌فعالی
رفتار درمانی هم به کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی بیش‌فعالی و هم والدین آنها کمک میکند. نه تنها میتواند به تمام اعضای خانواده روشهای مقابله‌های موثر و راه‌هایی برای هدایت انرژی اضافی ایجاد کند بلکه میتواند پیوندهای خانواده را نیز تقویت کند.
برای خانواده، رفتار درمانی راهی برای یاد گرفتن راهبردهای جدید و پاسخ به کودکان و تقویت رفتارهای مثبت است. پزشک برای تشخیص و درک رفتارهای مخرب با خانواده کار خواهد کرد. زمانی که خانواده یاد بگیرند که کودک از رفتار مشکل‌دارش چه چیزی عایدش می شود (معمولاً مشکل توجه یا فرار از فعالیت‌هایی که دوست ندارند) می توانند به کودک خود بیاموزند که روشهای موثرتری را برای تعامل با دیگران، ابراز احساسات و نیازهایشان جایگزین کنند. هنگامی که کودک بزرگ میشود میتواند این فرایند را در دست بگیرد و تغییر الگوی رفتاری خود را تشخیص دهد.
دو نوع دارو برای اختلال کم توجهی بیش‌فعالی استفاده می شود: محرکها و غیر محرکها
داروهای محرک تاثیر ثابت شده در بهبود علائم اختلال کم توجهی بیش‌فعالی شامل: بی‌توجهی، تکانشگری و بیش‌فعالی دارند. دکترها بر این باورند که داروهای محرک دوپامین (فرایند شیمیایی که در بدن اتفاق میافتد و توجه و تمرکز را به همراه دارد) را در مغز افزایش میدهند. محرکها میتوانند عوارض جانبی مانند: مشکل در خوابیدن، کاهش اشتها، سردرد و بی قراری داشته باشند. بیشتر عوارض جانبی خفیف است و با مصرف منظم کاهش می یابند.
غیر محرکها برای کودکانی که نمیتوانند داروهای محرک را تحمل کنند در دسترس است.
داروهای غیر محرک زمان زیادی میبرند تا اثر کنند ولی همانند داروهای محرک بر کاهش تکانشگری و افزایش تمرکز موثر هستند.
مهم: کودک با هر نوع مشکل قلبی قبل از مصرف داروهای جدید همیشه باید توسط متخصص قلب مورد آزمایش قرار بگیرد.
کلاسهای درسی که نیاز به نشستن طولانی مدت و گوش دادن به معلم را دارند میتواند برای کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی بیش‌فعالی چالش برانگیز باشد. راهبردهای خاصی در کلاس درسی میتواند کودک مبتلا به اختلال کم توجهی بیش‌فعالی را تشویق کند:
- اطمینان حاصل کنید که تکالیف کلاسی مشخص است
- تعیین تکالیف کوتاه‌تر چالش برانگیز هستند اما دلسرد کننده نیستند
- پاداش خوب برای کنترل تکانشگری برای مثال قطع نکردن صحبت دیگران
- کاهش اضطراب
- ایجاد فرصت برای فعالیت بدنی در طول روز
- ارتباط مکرر بین والدین و معلم
- زمان اضافی برای انجام تکالیف
- ارائهی انواع رویکردهای جالب برای یادگیری
درمان اختلال کم توجهی بیش‌فعالی شامل ۳ بخش است:
- رفتار درمانی
- داروها
- مداخلات آموزشی
برای بیشتر کودکان موثرترین رویکرد، جنبه‌های هر ۳ نوع درمان را ترکیب میکند. هرچند، برای کودکان کمتر از ۶ سال پزشکان اختلال کم توجهی بیش‌فعالی به خانواده‌ها پیشنهاد میکنند تا با رفتار درمانی شروع کنند و سپس دارو تجویز شود.
drmahsataheri
دکتر مهسا طاهری
متخصص بیماری‌های کودکان و نوزادان
🕰ساعت‌های حضور
شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۶ الی ۲۰
...
آشنایی با دکتر مهسا طاهری
دکتر طاهری، فارغ‌التحصیل رشته پزشکی از دانشگاه علوم‌پزشکی ارومیه و دوره تخصصی بیماری‌های کودکان و نوزادان دانشگاه علوم پزشکی تبریز است و از سال 1384، در شهرهای مختلف آذربایجان‌غربی، فعالیت پزشکی داشته است.
از سال 1397 در ارومیه و در کنار ویزیت بیماران در مطب شخصی، در بیمارستان‌ها و کلینیک‌های تخصصی کودکان و نوزادان ارومیه، مشغول طبابت شده و در این مدت، پذیرای هزاران بیمار بوده است.