همه‌چیز درباره

یبوست

یبوست، نوعی بیماری است که در آن حرکت روده‌ کاهش یافته (کمتر از ۳ بار در هفته) یا دفع مدفوع دشوار و دردناک می‌شود. یبوست نگرانیِ رایج در بین والدین است. در حقیقت، ۵درصد از کل مراجعات به پزشکان مربوط به یبوست، و ۲۵ درصد از مراجعه‌‌ها به متخصصین گوارش کودکان، مربوط به مشکلات وابسته به یبوست است.

علائم یبوست

علائم یبوست

درحالی‌که ممکن است کودکان علائم متفاوتی را تجربه کنند، علائم یبوست احتمالاً شامل این موارد باشد:

نداشتن حرکت روده‌ای به مدت چند روز

دفع مشکل و مدفوع خشک

نفخ شکم یا گرفتگی و درد شکم

کاهش اشتها

دندان قروچه

به هم زدن پا‌ها، فشردن باسن به هم، یا سرخ شدنِ صورت کودک که سعی در کنترل حرکات روده برای دوری از ناراحتیِ ناشی از آن دارد.

بی‌اختیاری مدفوع

از جمله وجود لکه‌های کوچک مدفوع نرم یا مایع در لباس زیر کودک

یبوست غیرقابل‌تحمل

یبوستی که طولانی‌مدت بوده و با روش‌های درمانی عادی رفع نشود، یبوست غیرقابل‌تحمل (Intractable constipation) نام دارد. این بیماری نیازمند آزمایش‌های جامع و تجویز روش درمان است.

درد شکم

درد شکم، اولین دلیل مراجعه‌ی والدین و کودکان به پزشک است. بیشتر کودکان گاه‌به‌گاه دل‌درد را تجربه می‌کنند.

حساسیت به شیر گاو

حساسیت به شیر گاو، رایج‌ترین حساسیت غذایی در بین کودکان است که ۲ تا ۳ درصد از کودکان زیر سه‌سال را درگیر می‌کند.

رفلاکس معده

رفلاکس معده هنگامی اتفاق می‌افتد که محتویات معده به مری باز گردد. روش غذا دادن به کودک، بر رفلاکس تأثیر دارد.

چه‌چیزی سبب یبوست می‌شود؟

چه‌چیزی سبب یبوست می‌شود؟

به‌طورکلی، هیچ ناهنجاری خاصی مرتبط با یبوست وجود ندارد. یبوست می‌تواند به دلیل تغییراتی در زندگی کودک اتفاق بیافتد و لزوماً به علت بیماری خاصی نیست. برخی عوامل ژنتیکی که نشان می‌دهد این بیماری از خانواده سرچشمه می‌گیرد، وجود دارد. عوامل دخیل در یبوست شامل این موارد است:

رژیم غذایی ضعیف
چربی بالا
فیبر کم و مایعات ناکافی
تغییر در رژیم غذایی مانند تغییر از شیر مادر به شیر خشک یا شروع به خوردن غذا‌های جامد
ورزش نکردن
مشکلات روانی وابسته به استفاده از سرویس‌های بهداشتی عمومی
آموزش توالت یا استرس
تغییر در روال روده
دفع مدفوع سخت و خشک می‌تواند دردناک باشد و ممکن است کودک از رفتن به دستشویی برای دور ماندن از درد اجتناب کند.

بیماری‌ها و مشکلاتی که سبب یبوست در کودکان می‌شوند، شامل موارد زیر است:

این بیماری زمانی بروز می‌یابد که برخی از سلول‌های عصبی روده‌ی کودک به درستی رشد نکرده و باعث اختلال در حرکت غذا و مدفوع در روده می‌شود.

ناهنجاری‌های مادرزادی مجرای روده، راست‌روده و مقعد مانند مقعد بسته (Imperforate anus)
مشکلات سیستم عصبی مانند فلج مغزی (Cerebral palsy)
مشکلات غدد درون‌ریز مانند کم‌کاری غده‌ی تیروئید
دارو‌های خاص مانند آهن، برخی دارو‌های ضدافسردگی، داروهای اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی، و مواد مخدر
مشکلات اساسی در نحوه‌ی حرکت روده‌ی بزرگ
مشکلات عصبی مرتبط با تونوس کم عضلانی یا آسیب طناب نخاعی (Spinal cord injury)

چگونه یبوست درمان می‌شود؟

چگونه یبوست درمان می‌شود؟

در صورت تشخیص علت یبوست، درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

تشخیص و درمان یبوست

تشخیص و درمان یبوست

بیشتر کودکانِ مبتلا به یبوست، نیازی به آزمایش خاصی ندارند؛ هر چند، برای کودک مبتلا به یبوست که با رژیم غذایی یا روش‌های دیگر درمان نمی‌شود، آزمایش‌های بیشتری برای اطلاع از نحوه‌ی عملکرد کلی سیستم گوارشی وی لازم است. این آزمایش‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

تست نوار مقعد (Anorectal manometry): آزمایشی که رفلاکس عصبی راست‌روده را اندازه می‌گیرد.
مانومتری کولون (Colonic manometry): آزمایشی پیشرفته که چگونگی حرکت روده‌ی بزرگ را نشان می‌دهد.
مطالعه‌ی ترانزیت روده‌ی بزرگ (Colorectal transit study): این روش از اشعه‌ی ایکس برای کنترل حرکت نشانگر‌ها درون روده یا روده‌ی بزرگ استفاده می‌کند.
تنقیه باریوم (Barium enema): روشی برای آزمایش ناهنجاری‌های روده‌ی بزرگ. مایعی به اسم باریُم به عنوان تنقیه، به داخل روده تزریق می‌شود. باریم مایعی گچی است که داخل اندام‌ها را پوشش داده و باعث دید واضح‌تر توسط اشعه‌ی ایکس می‌شود.
بیوپسی روده یا روده‌ی بزرگ: نمونه‌ای از بافت راست‌روده یا روده‌ی بزرگ کودک برای بررسی زیر میکروسکوپ برداشته‌می‌شود.
کولونوسکوپی: یک لوله‌ی بلند، منعطف و روشن، به آرامی از طریق راست‌روده به سمت بالا، وارد روده‌ی بزرگ می‌شود تا درون کولون مشاهده شود.
ام‌آر‌آی ستون‌ فقرات: اسکن تخصصی برای مشاهده‌ی اعصاب ستون فقرات

drmahsataheri

آشنایی با دکتر مهسا طاهری

آشنایی با دکتر مهسا طاهری

دکتر طاهری، فارغ‌التحصیل رشته پزشکی از دانشگاه علوم‌پزشکی ارومیه و دوره تخصصی بیماری‌های کودکان و نوزادان دانشگاه علوم پزشکی تبریز است و از سال 1384، در شهرهای مختلف آذربایجان‌غربی، فعالیت پزشکی داشته است.

از سال 1397 در ارومیه و در کنار ویزیت بیماران در مطب شخصی، در بیمارستان‌ها و کلینیک‌های تخصصی کودکان و نوزادان ارومیه، مشغول طبابت شده و در این مدت، پذیرای هزاران بیمار بوده است.